Το Atelier Γραφής προχωρημένων μαθητών πάνω στον γραπτό λόγο “Μικρή Λογοτεχνική Φόρμα και Αφήγημα Μπονζάι” αφορά ένα απαιτητικό είδος μυθοπλασίας (και όχι μόνο) σε πεζό λόγο, αφού ο δημιουργός καλείται μέσα σε μικρή ή και πολύ μικρή έκταση (σε αντιστοιχία με τα φυτά μπονζάι) να εκφράσει ένα αφηγηματικό όλον. Η πολύ μικρή λογοτεχνική φόρμα βρίσκει εδώ την τέλεια εφαρμογή της. Ενημερωθείτε στο 2103252998 για τον τρόπο συμμετοχής.
Εισηγήτρια: Χριστίνα Οικονομίδου
Έναρξη: Αναμένεται
Λίγα λόγια για τη Μικρή Λογοτεχνική Φόρμα και το Αφήγημα Μπονζάι
Το Αφήγημα Μπονζάι αποτελεί ένα εξαιρετικά δημιουργικό πεδίο πειραματισμού, όπου μέσα από τους κλασσικούς δρόμους της Δημιουργικής Γραφής, κανείς μπορεί να ασκηθεί σε πάμπολλες εκφάνσεις του γραπτού λόγου. Οι τεχνικές Δημιουργικής Γραφής που εφαρμόζονται στο Αφήγημα Μπονζάϊ έχουν πολύ ενδιαφέρον για κάθε νέο συγγραφέα. Παράλληλα οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να εμβαθύνουν σε Μικρές Φόρμες της λογοτεχνίας αλλά και της ποιητικής γραφής σε έμμετρο ή όχι λόγο.
Αντικείμενο του Εργαστηρίου
Στο παρόν σεμινάριο θα εξετάσουμε πώς δουλεύουμε κείμενα σε μικρό «καμβά» ώστε να είναι ολοκληρωμένα, σε σχέση με τον τρόπο/είδος λογοτεχνικής προσέγγισης (αυτοβιογραφία/μαρτυρία, ηθογραφία, φανταστικό) όσο και με τη στυλιστική φόρμα τους αλλά και το πώς χειριζόμαστε τα «υλικά» μας, όπως ο χρόνος, ο χώρος, η πλοκή, ο κεντρικός ήρωας και οι “καταλυτικοί ρόλοι”, το σασπένς και η ανατροπή του μύθου, η κρίσιμη στιγμή της ιστορίας, η τέχνη του ιαπωνικού χάικου, ο αποφθεγματικός λόγος κ.λ.π.
Τεχνικά – Αισθητικά χαρακτηριστικά στο αφήγημα Μπονζάι
Στην Κατηγορία της Δημιουργικής Γραφής και μάλιστα στον τομέα που αγγίζει τις Αφηγηματικές Φόρμες το «Αφήγημα Μπονζάι» ενέχει μια θέση πλέον ξεχωριστή αφού αναφέρεται σε ένα απαιτητικό είδος μυθοπλασίας (και όχι μόνο) σε πεζό αλλά και έμμετρο λόγο, όπου ο δημιουργός καλείται μέσα σε μικρή ή και πολύ μικρή έκταση (σε αντιστοιχία με τα φυτά μπονζάι) να εκφράσει ένα αφηγηματικό όλον. Ποια θα μπορούσαν να είναι τα τεχνικά και αισθητικά χαρακτηριστικά αυτής της αφηγηματικής διαδικασίας που την ανάγουν σε πεδίο σπουδών που αξίζει κανείς να επενδύσει προκειμένου να βελτιώσει την αφηγηματική του δεινότητα;
Πρώτο χαρακτηριστικό είναι η χρήση των ισχυρών αντιθέσεων: όσο πιο έντονα και πιο σημαντικά (με την έννοια της σημασίας και της νοηματοδότησης) είναι τα τεκταινόμενα μέσα σε μια μικρή σε φόρμα ιστορία, τόσο πιο ενεργή είναι η εξάσκηση του γράφοντα σε ζητήματα πλοκής και εξέλιξης του μύθου.
Δεύτερο χαρακτηριστικό η θεματολογία: παρά την πολύ μικρή φόρμα οι έννοιες, τα θέματα, τα κίνητρα και κατ’ επέκταση οι πράξεις των ηρώων, η συναισθηματική τους αντανάκλαση μέσα στην ιστορία οφείλουν να έχουν τα χαρακτηριστικά μιας υψηλής διακύβευσης. Όσο πιο «μεγάλα» είναι τα θέματα που χωρούν σε μια πολύ μικρή φόρμα τόσο πιο εκλεπτυσμένη γίνεται η άσκηση του ύφους ενός αφηγητή.
Τρίτο χαρακτηριστικό η πυκνότητα ή πύκνωση των δράσεων: αυτό οδηγεί σε μια πολύ προσεκτικά επιλεγμένη διαδοχή των σταδίων που εξελίσσουν τον μύθο, ώστε τα επινοημένα γεγονότα που αναφέρονται και ορίζουν την εξέλιξη στην αφήγηση και την κορύφωση της ιστορίας να είναι τόσο επαρκή δραματουργικά που η συνέπεια αυτή να καθηλώνει τον αναγνώστη.
Τέταρτο (υφολογικής περισσότερο σημασίας) χαρακτηριστικό είναι χρήση του επείγοντος σε σχέση με το σημαντικό γεγονός: ίσως εδώ να βρισκόμαστε μπροστά σε μια από τις ελάχιστες φορές που η σύμπτωση του σημαντικού με το επείγον είναι αναπόφευκτη. Πως μπορεί να γίνει δηλαδή ώστε μέσα στην αφήγηση αυτό που επείγει να ειπωθεί να είναι και το «σημαντικό» – αυτό που σημαίνει στον καθορισμό της έκβασης και πυροδοτεί συνεχώς την εξέλιξη του μύθου.
Κατά την αξιοποίηση αυτού του τέταρτου χαρακτηριστικού αναπόδραστη η συνάντηση με το πέμπτο χαρακτηριστικό που είναι η διαχείριση του Χρόνου: η έκταση του αφηγήματος μπονζάι δεν επιτρέπει την «ήσυχη» και άνετη χρονικά γραμμική ροή του χρόνου μιας ιστορίας. Στοιχεία όπως το φλας μπακ ή εμμονή σε μια «παροντικότητα» που δείχνει χρήσιμη, μπορεί και να υπονομεύουν την πλοκή.
Έκτο και έβδομο κομβικό σε αισθητικές μικρής έκτασης φόρμες χαρακτηριστικό, ρυθμιστικό της γλώσσας και του ύφους, είναι ο Υπαινιγμός (όσα υπονοούνται) και η Κυριολεξία (όσα δηλώνονται με το «όνομά» τους). Η σοφή χρήση μπορεί να εκτινάξει ένα μπονζάι σε μικρό αριστούργημα και η άνιση διαχείριση να το καταρρακώσει. Και τα δύο αποτελούν εργαλεία για την καλή αποσπασματικότητα του κειμένου.
Τέλος, είναι καλό να υπάρχει στην έξοδο μιας πλοκής Μπονζάι το Κρεσέντο. Πρόκειται για μια δεύτερη κορύφωση που συμπίπτει με τη Λύση της ιστορίας.
Θεματολογία και Στόχοι του Εργαστηρίου
Στα 5 μαθήματα ανά δεκαπενθήμερο θα προσεγγίσουμε μια ενιαία θεματική ενότητα που θα αποτελέσει αφετηρία για την έμπνευση και τις ασκήσεις των συμμετεχόντων.
Το Εργαστήριο απευθύνεται σε προχωρημένους γύρω από τον Γραπτό Λόγο και στοχεύει στην ολοκλήρωση αφηγημάτων Μπονζάι που θα συμπεριληφθούν σε μια συλλογική έκδοση από τις Εκδόσεις Φίλντισι, Θέμα της τρέχουσας ενότητας: ΟΙ 5 ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ
Αιτήσεις και δείγμα γραφής από υποψήφιους συμμετέχοντες: [email protected]
