Ιστορία κινηματογράφου, αισθητική και ανάλυση φιλμ: οι Εθνικές Σχολές

Σεμινάρια Τέχνης στην Αθήνα

 

 

Θεματολογία του σεμιναρίου 

Τούτος ο κύκλος μαθημάτων θα εστιαστεί στις συγκροτημένες ομάδες δημιουργών ή στις εξατομικευεμένες περιπτώσεις δημιουργών που εμφάνισαν, με μικρότερη ή μεγαλύτερη ένταση, κοινές προβληματικές τόσο σε ιδεολογικό όσο και καθαρά εκφραστικό, δηλαδή κινηματογραφικό επίπεδο σε προσδιοριμένες χρονικές περιόδους, σε συγκεκριμένες χώρες της Δύσης και της Ανατολής σε όλο το διάβα του 20ού αιώνα έως σήμερα. 

Η ανάλυση και παρουσίαση των μαθημάτων θα κινείται πάνω στους παρακάτω άξονες:

Θα παρουσιάζονται διεξοδικά οι λόγοι –κοινωνικοί, πολιτικοί, εθνικοί, ιδεολογικοί, καλλιτεχνικοί- που αποτέλεσαν τα αίτια παραγωγής ενός συγκεκριμένου μοντέλου φιλμικής έκφρασης. Θα εντοπίζονται οι συγκεκριμένες συνιστώσες της κάθε χώρας ή/και καλλιτεχνικής ομάδας/προσωπικότητας ξεχωριστά, τόσο σε ευρύτερο πλαίσιο όσο και σε καθαρά κινηματογραφικό.

 

1. Αναθεώρηση στις Ανατολικές Ευρωπαϊκές χώρες μετά τον ΙΙ Παγκόσμιο: στροφή στον απόλυτο ουμανισμό

Όταν πετούν οι γερανοί, Μιχαήλ Καλατόζοφ, 1958

Το μαγαζάκι της κεντρικής οδού, Γιάνος Καντάρ, 1964

Ικεσία, Τενγκίζ Αμπουλάντζε, 1967

Ήταν ένας τραγουδιστής κότσυφας, Οτάρ Ιοσελιάνι, 1970

Θείος Βάνια, Αντρέι Κοντσαλόφσκι, 1971

Τα παιδικά χρόνια του Ιβάν, Αντρέι Ταρκόφσκι, 1972

Ψεύτης Ήλιος, Νικίτα Μιχάλκοφ, 1994

 

2. Η σοβιετική σχολή της δεκαετίας του 1920

Ο κύριος Γουέστ στη χώρα των μπολσεβίκων, Λεβ Κουλέσοφ, 1924

Η μάνα, Βζέβολοντ Πουντόβκιν, 1926

Η νέα Βαβυλώνα, Γκριγκόρι Κοζίντσεφ, 1928

Τα παλιό και το νέο, Αϊζενστάιν, 1929

Τρία τραγούδια για τον Λένιν, Ντζίγκα Βέρτοφ, 1934

 

3. Η Ιαπωνία μετά τον ΙΙ Παγκόσμιο: οδύνη για το παρελθόν, σκεπτικισμός για το παρόν και το μέλλον

Καθυστερημένη άνοιξη, Γιασουζίρο Όζου, 1949

Ο καταδικασμένος, Ακίρα Κουροσάουα, 1952

Ο επιστάτης Σένσο, Κένζι Μιζογκούτσι, 1954

Godzilla, Ισίρο Χόντα, 1954

Η άρπα της Βιρμανίας, Κον Ιτσικάκουα, 1956

No greater love, Mασάκι Κομπαγιάσι, 1958 

 

4. Η αξεπέραστη αμερικανική σχολή της κομεντί

His girl Friday, Χάουαρντ Χοκς, 1940

Arsenic and old lace,Φρανκ Κάπρα, 1944

Μια υπέροχη ζωή, Φρανκ Κάπρα, 1946

Επτά χρόνια φαγούρα, Μπίλι Γουάιλντερ, 1955

Let’s make love, Τζορτζ Κιούκορ, 1960

Breakfast at Tiffany’s, Μπλέικ Έντουαρντς, 1961

 

5. Let’s dance tonight: αξεπέραστες χορογραφίες στην καρδιά του Χόλιγουντ

Shall we dance, Mark Sandrich, 1937

Yankee Doodle Dandy, Michael Curtiz, 1942

Take me out to the ball game, Μπάσμπι Μπέρκλεϊ, 1947

Ένας Αμερικάνος στο Παρίσι, Βινσέντε Μινέλι, 1951

Τραγουδώντας στη βροχή, Τζιν Κέλι, 1952

There is no business like show business, Γουόλτερ Λανγκ, 1954

 

6. Το Cinema Nuovo και οι άλλοι

Summer skin, Leopoldo Torre Nilsson, 1961

Vidas secas, dos Santos, 1963

Mαύρος θεός, ξανθός διάβολος, Γκλάουμπερ Ρόχα, 1964

La hora de los hornos, Fernando Solanas, 1968

Memorias del subdesarollo, Tόμας Αλέα, 1969

Sur (O νότος), Φερνάντο Σολάνας, 1988

 

7. Η κινηματογραφική σχολή της Νέας Υόρκης

The quiet one, Sidney Meyers, 1948

On the Bowery, Lionel Rogosin, 1957

Pull my daisy, Ρόμπερτ Φρανκ, 1959

Σκιές, Κασαβέτης, 1960

The brig, Jonas Mekas, 1964

Kακόφημοι δρόμοι, Μάρτιν Σκορσέζε, 1973

 

8. Western for ever: μια αυθεντική σχολή

Μονομαχία στον ήλιο,Κινγκ Βίντορ, 1947

Vengeance Valley, Richard Thorp, 1950

The gunfighter, Χένρι Κινγκ, 1950

Winchester ‘73, Ρούμπεν Μαμούλιαν, 1950

Distant drums, Ραούλ Γουόλς, 1951

Decision at sundown, Μπαντ Μπάτιτσερ, 1957

 

9. Η αναβίωση του western ως συλλογικό εγχείρημα

Κάποτε στη Δύση, Σέρτζιο Λεόνε, 1968

Coogans bluff, Ντον Σίγκελ, 1968

The ballad of Cable Hogue, Sam Peckinpa, 1970

High plains drifter, Klint Eastwood, 1972

Buffalo Bill and the Indians, Robert Altman, 1976

 

10. Το κιαροσκούρο ως βορειο-ευρωπαϊκή σχολή

Η άμαξα φάντασμα, Βίκτορ Σγιόστρομ, 1920

Destiny,Φριτς Λανγκ, 1921

Ο τελευταίος άνθρωπος, Φρίντριχ Μουρνάου, 1928

Ο γαλάζιος άγγελος,Φον Στέρνμπεργκ,1930

Η διαθήκη του δρ Μαμπούζε, Φριτς Λανγκ, 1933

 

11. Το κιαροσκούρο του Noir

Murder my sweet, Edward Dmytryk, 1944

The killers, Robert Siodmak, 1946

They live by night, Nicholas Ray, 1948

River of no return, Otto Preminger, 1954

The big knife, Robert Aldrich, 1955

 

12. Η Ιταλία μετά τον πόλεμο: νεο-ρεαλισμός and after

La terra tremma,Λουκίνο Βισκόντι, 1948 

Riso amaro, Γκιουζέπε ντε Σάντις, 1949

Pane amore e fantasia, Λουίτζι Κομεντσίνι, 1953

Οι Βιτελόνι, Φελίνι, 1953

I soliti ignoti, Mάριο Μονιτσέλι, 1958

Η στρατηγική της αράχνης, Μπερνάντο Μπερτολούτσι, 1970

 

13. Το μελόδραμα: past and future to come

Letter from an unknown woman, Max Ophuls, 1948

Επαναστάτης χωρίς αιτία, Νίκολας Ρέι, 1955

All that heaven allows,  Ντάγκλας Σερκ, 1955

Aparajito, Satiajit Ray, 1956

Μάρνι, Άλφρεντ Χίτσκοκ, 1964

Home from the hill, Vincente Minnelli, 1959

 

14. Οι νέοι Γερμανοί: μια σχολή οπωσδήποτε

Ο νεαρός Τόρλες,Φόλκερ Σλέντορφ, 1966

Η αγάπη είναι πιο κρύα από το θάνατο, Βέρνερ Φασμπίντερ, 1969

Η Αλίκη στις πόλεις, Βιμ Βέντερς, 1974

Η χαμένη τιμή της Κατερίνας Μπλουμ, Μάργκαρετ φον Τρότα, 1975

Το αίνιγμα του Κάσπαρ Χάουζερ, Βέρνερ Χέρτζογκ, 1975

Χίτλερ: μια ταινία από τη Γερμανία, Hans-Jurgen Syberbeg, 1978

 

15. Free British Cinema

Saturday night and Sunday morning, Karel Reisz, 1960

Tom Jones, Tony Richardson, 1963

The loneliness of the long distance runner, Tony Richardson, 1964

Petulia, Richard Lester, 1968

If, Lindsay Anderson, 1969

 

16. Η αναβίωση της νεο-ρεαλιστικής σχολής υπό το φως του μοντερνισμού: ο Ιρανικός κινηματογράφος

Που είναι το σπίτι του φίλου μου; Αμπάς Κιαροστάμι, 1987

Gabbet, Mοχσέν Μακχμάλμπαμ, 1995

Ο κύκλος, Παναχί, 2000

Μεθυσμένα άλογα, Γκονταμπί, 2000

Ναντέρ και Σιμίν, Φαραντί, 2011

 

17. Η βροντώδης Άπω Ανατολή

Yellow earth, Τσεν Κάιγκε, 1984

Ζου Ντου,Ζαν Γιμού, 1989

Άνοιξη καλοκαίρι φθινόπωρο και χειμώνας, Κιμ Ντουκ, 2004

Old boy, H εκδίκηση της κυρίας, Τσαν Γουκ Παρκ, 2003 & 2005

 

 

18. H κριτική ματιά στην ελληνική κοινωνία: 

Μέχρι το πλοίο, Αλέξης Δαμιανός, 1966

Η αναπαράσταση, Θόδωρος Αγγελόπουλος, 1970 

Ευδοκία, Αλέξης Δαμιανός, 1970

Το προξενιό της Άννας, Παντελής Βούλγαρης, 1972

Δι’ ασήμαντον αφορμή, Τάσος Ψαράς, 1974

 

19. Οι αποκλίνουσες τάσεις της Νουβέλ Βαγκ

Και ο Θεός έπλασε τη γυναίκα, Ροζέ Βαντίμ, 1956 

Τα 400 κτυπήματα, Φρανσουά Τριφό, 1959

Με κομμένη την ανάσα, Ζαν Λικ Γκοντάρ, 1959

Les yeux sans visage, Ζορζ Φρανζί, 1960

Το γόνατο της Κλαίρης, Έρικ Ρομέρ, 1970

Σύντομο βιογραφικό του εισηγητή:

Είτε με την πρακτική είτε με τη θεωρητική πλευρά του κινηματογράφου, ο Μάκης Μωραΐτης ασχολείται με τις εικόνες του από το 1976 αμέσως μετά τις σπουδές του στο N.Y. University: σκηνοθεσίες ταινιών μικρού και μεγάλου μήκους, παραγωγές και σκηνοθεσίες σειρών επιμορφωτικών και ψυχαγωγικών για την κρατική τηλεόραση, συγγραφή, μετάφραση και επιμέλεια βιβλίων πάνω σε ποικίλα θέματα της κινηματογραφικής πρακτικής και αισθητικής, έκδοση κινηματογραφικών περιοδικών, διδασκαλία σε κινηματογραφικές σχολές.